Factcheck: oud satirisch bericht over "katten die in Luik de post bedeelden" gaat wereldwijd viraal

Onwaar

VRTNWS


Op Twitter gaat een bericht viraal waarin wordt gesteld dat in Luik in de jaren zeventig 37 katten werden ingezet om de post te bezorgen. Het gaat om een urban legend die al langer op het internet circuleert, vooral in het buitenland. De tweet is gebaseerd op een humoristisch en compleet verzonnen artikel dat in 1876 verscheen in The New York Times. Toch geloven veel mensen het verhaal. 


In het kort: Op Twitter gaat een tweet met meer dan 1,4 miljoen weergaven viraal. Bij een foto van een kat in een postvakje wordt beweerd dat de stad Luik ooit 37 katten gebruikte als postbode. Het verhaal ging al vaker rond. Er werd zelfs een kinderboek over geschreven.
Maar? Het klopt niet. Het is een verhaal dat eind 19e eeuw werd verzonnen door een journalist van The New York Times en dat sindsdien vaak voor waar wordt aangenomen. 




Kregen Luikenaars in de jaren zeventig kortstondig hun post bezorgd door katten? "Tijdens de jaren 1970 nam de stad Luik 37 katten “in dienst” om post te bezorgen in waterdichte tassen. Zoals te verwachten valt, waren de katten geen efficiënte postbodes", leest een bijzonder populaire tweet van het account "Fascinating".








Het bericht werd al bijna duizend keer gedeeld en al zeker 1,4 miljoen keer bekeken. Het is zeker niet de eerste keer dat dit "interessant weetje" de ronde doet. De voorbije jaren dook het verhaal al verschillende keren op. Producenten van kattenvoer gebruikten het verhaal bijvoorbeeld om aan te tonen wat voor intelligente dieren het wel niet zijn. In 2007 werd zelfs een kinderboek over "The mail carrier cats of Liège" geschreven.
Maar ook in de ernstige pers vind je het verhaal terug. Bij de Britse openbare omroep BBC bijvoorbeeld, of bij de RTBF, die er in januari 2023 de rubriek “La minute historique” aan wijdde.







 Engelse straatkat 



België: het land van bier, chocolade en kattenpostbodes? Wie de bewuste foto van de kat in een postvak bekijkt, zou al redelijk snel moeten doorhebben dat het niet om België gaat. De foto vermeldt de plaatsnamen Lynmouth en Newton Abbot, niet bebaald plekken in de omgeving van Luik, wel uit het Engelse graafschap Devon te komen.
We vinden de foto terug in de databank van het internationale fotoagentschap Getty Images. Het blijkt om een foto van een Engels straatkatje uit 1950 te gaan. 



 Postal Cats 



Maar waar komt het verhaal dan toch vandaan? Op 4 maart 1876 verscheen in The New York Times op pagina 4 een artikel met de titel "Postal Cats". Het stuk beschrijft hoe de "Belgian Society for the Elevation of the Domestic Cat" - een vereniging die zich zogenaamd zou inzetten voor "de geestelijke en morele verbetering van huiskatten" - in Luik een testproject opzette om postduiven te vervangen door katten.





    Katten hebben veel kwaliteiten, maar post bezorgen is er geen van. Er is dan ook geen bewijs dat ze ooit als postbodes werden ingezet.Radio 2




37 katten werden rond 14u een einde uit de stad gereden en moesten zo snel mogelijk weer thuis geraken, zo beweerde het artikel. Om 18u48 zou dat de eerste kat gelukt zijn; binnen de 24 uur volgden ook de anderen. Volgens de uitvoerders van het experiment zou daarom kort nadien "een regelmatig systeem van kattencommunicatie tussen Luik en de naburige dorpen" kunnen opgezet worden.






Toch is het verhaal volledig verzonnen. Er valt geen enkele historische bron terug te vinden die wijst op het bestaan van een Belgian Society for the Elevation of the Domestic Cat. 
De auteur van het stukje blijkt William L. Alden te zijn: journalist bij The New York Times, maar ook een humorist en satiricus die in de krant geregeld fictieve stukjes schreef vol maatschappijkritiek. In 1877 bundelde Alden zijn satirische stukjes voor The New York Times in het boek "Domestic Explosives and other Other Sixth Column Fancies" ("Huiselijke Explosieven en andere Zesde-Kolom-Verzinsels"). 
Ook het "Postal Cats"-stuk was opgenomen in die bundel, samen met bijvoorbeeld "Raining Cats", een al even verzonnen verhaal waarin het in San Fransisco "katten zou hebben geregend". Om maar aan tonen hoe fantasierijk de artikels van Alden waren.



 Professioneel muizenjager 



Al wil dat niet zeggen dat er nooit katten bij de post werkten. De voorbije eeuwen werden ze regelmatig ingezet, zij het niet als koeriers voor brieven. Banken en postkantoren gebruikten katten om muizen en ander ongedierte weg te houden bij papier. Vaak werden ze daar zelfs voor betaald. 
"Tibs the Great" (naar zijn omvang) bijvoorbeeld stond in de jaren '50 in voor het rattenvrij houden van een Londens postkantoor. In de decennia daarna kwam steeds beter werkend vergif op de markt en verdwenen katten naar de achtergrond.







 Clicks 



Waarom blijven zoveel mensen dan toch vasthouden aan het verhaal van de 37 Luikse katten? Eerst en vooral omdat het een leuk verhaal is natuurlijk. Anderzijds zijn clicks ook een belangrijke motivatie om zulke verhalen om de zoveel tijd opnieuw op te rakelen. Vaak leiden links in tweets bijvoorbeeld naar sites vol advertenties.
Een andere mogelijkheid is dat profielen op sociale media die regelmatig "leuke weetjes" delen op termijn veel volgers kunnen verzamelen. Het account stijgt zo in waarde en kan daarna voor veel geld verkocht worden.



 Conclusie 




Eens om de zoveel tijd gaat het verhaal rond dat Luik in de jaren '70 katten gebruikte als postbode. Deze keer is het een bericht van een Twitterprofiel met de naam "Fascinating" dat viraal gaat. Bijgevoegd is een foto van een katje met een brief rond de nek.
De foto werd in de jaren '50 in Groot-Brittannië genomen. Ze heeft niets met Luik of België te maken.
Het verhaal komt uit een artikel dat in 1876 in The New York Times verscheen. De Belgian Society for the Elevation of the Domestic Cat zou toen in Luik een project hebben gevoerd met 37 katten die postduiven moesten vervangen.
Er zijn geen bronnen die het bestaan van een Belgian Society for the Elevation of the Domestic Cat bevestigen. Het gaat dan ook om een satirisch artikel dat later in een bundeling met andere verzonnen krantenstukjes terecht kwam.
We beoordelen het verhaal dat rondgaat als een verzinsel en dus niet waar.


Dit artikel is geschreven op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie.





Meer informatie over de factchecks van VRT NWS lees je in dit artikel.
Je vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties. Zoek je meer verhalen van VRT NWS over factchecking desinformatie of online bedrog? Die vind je hier.   
Wil je iets laten checken? Stuur ons dan een mail via check@vrtnws.be of vul je vraag in op de website van deCheckers.   
VRT NWS is erkend lid van de International Fact-Checking Organisation.



CHECK - Oud satirisch bericht over "katten die in Luik de post bedeelden" gaat wereldwijd viraal

In de jaren '70 werden in Luik katten gebruikt als postbode. 

Op Twitter gaat een bericht viraal waarin wordt gesteld dat in Luik in de jaren zeventig 37 katten werden ingezet om de post te bezorgen. Het gaat om een urban legend die al langer op het internet circuleert, vooral in het buitenland. De tweet is gebaseerd op een humoristisch en compleet verzonnen artikel dat in 1876 verscheen in The New York Times. Toch geloven veel mensen het verhaal.

Knack

Een groep Angolezen slaan op deze video zonnepanelen kapot omdat ze zich de klimaatwaanzin niet laten opdringen.

Op sociale media circuleert een video waarin een groep Angolezen zonnepanelen zouden kapotslaan omdat ze ‘zich de klimaatwaanzin niet laten opdringen’. Dat klopt niet, de video is uit zijn originele context getrokken. De video werd in 2018 gemaakt en toont een groep Indiase arbeiders die geen verloning kreeg voor de bouw van een zonnenpanelenpark.



Factcheck: nee, deze video toont geen Angolezen die zonnepanelen kapotslaan

Een Belgische stad waar 2000 gezinnen elk drie kippen adopteerden, verminderde zo de hoeveelheid huishoudelijk afval in de eerste maand al met 100 ton.

Op TikTok gaan al jarenlang video’s viraal over ‘een Belgische stad waar 2000 gezinnen elk drie kippen adopteerden’ en zo de hoeveelheid huishoudelijk afval in de eerste maand al met 100 ton zouden hebben verminderd. Het klopt dat in 2005 in Diest 2650 gezinnen kippen in huis haalden, maar voor de 100 ton minder huishoudelijk afval bestaat geen bewijs.


Factcheck: geen bewijs dat gratis kippen het Diestse huishoudafval met 100 ton verminderden

Dit is een foto van een gemaaid grasperk in de Nederlandse gemeente Zoetermeer, met een informatiebord over het biodiversiteitsinitiatief Maai Mei Niet.

Op Facebook verscheen onlangs een bericht over een gemaaid grasperk van de Nederlandse gemeente Zoetermeer, ondanks een informatiebord over het biodiversiteitsinitiatief Maai Mei Niet waarop stond dat er in mei niet zou worden gemaaid. De foto is authentiek. De gemeente bevestigt aan Knack dat haar groendienst een deel van het Prinses Arianepark maaide, maar dat dit past binnen een vooropgesteld plan. De gemeente zal de informatieborden aanpassen.



Factcheck

Factcheck: oud satirisch bericht over "katten die in Luik de post bedeelden" gaat wereldwijd viraal

Wat werd er beweerd ?

Beoordeling

Gecheckt door

Conclusie

Gerelateerd

Factcheck: nee, deze video toont geen Angolezen die zonnepanelen kapotslaan

Factcheck: geen bewijs dat gratis kippen het Diestse huishoudafval met 100 ton verminderden

Factcheck: ja, ondanks verbodsbord liet de gemeente Zoetermeer haar stadspark maaien in mei